Odklejenie siatkówki: przyczyny, objawy i leczenie

Co to jest odklejenie siatkówki i dlaczego jest niebezpieczne?

Odklejenie siatkówki to poważny stan okulistyczny, w którym siatkówka, czyli wrażliwa na światło warstwa tkanki znajdująca się w tylnej części oka, oddziela się od leżącej pod nią warstwy naczyniowej, zwanej błoną naczyniówkową. To oddzielenie uniemożliwia prawidłowe funkcjonowanie siatkówki i, jeśli nie jest leczone, może prowadzić do trwałej utraty wzroku. Siatkówka potrzebuje błony naczyniówkowej do otrzymywania tlenu i substancji odżywczych.

Czynniki ryzyka zwiększające prawdopodobieństwo separacji siatkówki

Istnieje kilka czynników, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia odklejenia siatkówki. Należą do nich: zaawansowana krótkowzroczność (miopia), przebyte urazy oka, wcześniejsze operacje okulistyczne (w tym operacje zaćmy), obecność odklejenia siatkówki w drugim oku, historia rodzinna z odklejeniem siatkówki oraz niektóre choroby ogólnoustrojowe, takie jak cukrzyca. Osoby z tymi czynnikami ryzyka powinny regularnie badać wzrok i być szczególnie uważne na wszelkie niepokojące objawy.

Jak rozpoznać objawy oddzielenia siatkówki?

Objawy odklejenia siatkówki mogą być różne i zależą od stopnia oddzielenia. Najczęstsze objawy to nagłe pojawienie się błysków światła (fotopsji), ciemnych „muszek” lub „nitek” pływających w polu widzenia (męty), zasłona lub cień, który stopniowo przesuwa się w polu widzenia, oraz pogorszenie widzenia obwodowego. W przypadku wystąpienia któregokolwiek z tych objawów należy natychmiast skonsultować się z lekarzem okulistą. Im szybciej zostanie postawiona diagnoza i podjęte leczenie, tym większe są szanse na zachowanie wzroku.

Diagnostyka oddzielenia siatkówki – jakie badania są konieczne?

Diagnoza odklejenia siatkówki opiera się na szczegółowym badaniu okulistycznym. Okulista przeprowadza badanie dna oka (oftalmoskopię), które pozwala na bezpośrednią obserwację siatkówki i wykrycie ewentualnych odwarstwień. Czasami konieczne jest również wykonanie dodatkowych badań, takich jak ultrasonografia oka (USG), aby ocenić stopień odklejenia siatkówki, szczególnie gdy widoczność dna oka jest ograniczona.

Dostępne metody leczenia odklejenia siatkówki

Leczenie odklejenia siatkówki jest zazwyczaj chirurgiczne i ma na celu ponowne przyłożenie siatkówki do błony naczyniówkowej. Istnieje kilka różnych technik chirurgicznych, w tym laseroterapia (fotokoagulacja), kriopeksja (zamrażanie), pneumatyczna retinopeksja (wprowadzenie gazu do oka), oraz witrektomia (usunięcie ciała szklistego). Wybór metody zależy od rodzaju i rozległości odklejenia siatkówki, a także od ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Rekonwalescencja po operacji odklejenia siatkówki

Okres rekonwalescencji po operacji odklejenia siatkówki może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy. Pacjent musi przestrzegać zaleceń lekarza, które mogą obejmować ograniczenie aktywności fizycznej, unikanie gwałtownych ruchów głową oraz specjalne pozycjonowanie głowy, szczególnie po pneumatycznej retinopeksji. Ważne jest regularne kontrolowanie wzroku u okulisty, aby monitorować proces gojenia i wczesne wykrycie ewentualnych powikłań.

Możliwe powikłania po operacji separacji siatkówki

Jak każda operacja, leczenie odklejenia siatkówki wiąże się z pewnym ryzykiem powikłań. Mogą one obejmować infekcję, krwawienie, wzrost ciśnienia wewnątrzgałkowego (jaskrę), ponowne odklejenie siatkówki oraz rozwój zaćmy. Dlatego tak ważna jest ścisła współpraca z lekarzem okulistą i przestrzeganie jego zaleceń.